Στα Ιωάννινα πραγματοποιήθηκε στις 22 και 23 Νοεμβρίου 2023 το 9ο Τακτικό Συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, υπό την προεδρία του περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέξανδρου Καχριμάνη και με κεντρικό εισηγητή τον πρόεδρο της ΕΝΠΕ, περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολο Τζιτζικώστα. Πρόκειται για το τελευταίο συνέδριο που διεξάγεται με την παρούσα σύνθεση, καθώς από την 1η Ιανουαρίου 2024 ξεκινά νέα περίοδος για τη δευτεροβάθμια αυτοδιοίκηση.
Στο συνέδριο εκπροσώπησαν την κυβέρνηση η υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος, ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας Νίκος Παπαθανάσης και γενικοί γραμματείς, ενώ εκπροσώπηση είχαν η Βουλή, τα κοινοβουλευτικά κόμματα και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας από τον πρόεδρό της Λάζαρο Κυρίζογλου.

Στον χαιρετισμό του προς τους συνέδρους ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης ευχήθηκε το συνέδριο, να σηματοδοτήσει όντως την είσοδο των Περιφερειών στη «νέα Εποχή». «Μετά τις αλλεπάλληλες κρίσεις πρέπει επιτέλους να μπούμε σε μια νέα παραγωγική περίοδο, που έχει ανάγκη η πατρίδα μας, το έχουν ανάγκη οι πολίτες μας», είπε, επισημαίνοντας ότι η νέα περίοδος σημαδεύεται από τις τεράστιες επιπτώσεις που έχει επιφέρει η κλιματική αλλαγή, η  οποία έχει επηρεάσει άλλες λίγο, άλλες πολύ όλες τις Περιφέρειες της χώρας. Είναι μια πραγματικότητα, τόνισε, την οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε από κοινού Κυβέρνηση και Περιφέρειες, βάζοντάς την στις άμεσες προτεραιότητες.

Ο κ. Καχριμάνης ανέφερε ότι κατά σύμπτωση και τα δύο συνέδρια που προγραμματίστηκαν στα Γιάννενα, «έρχονται» μετά από δύο μεγάλες καταστροφές: Το 2018 είχαμε τις πυρκαγιές στο Μάτι. Φέτος τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία.
Αύριο, είπε, κανένας δεν γνωρίζει τι μπορεί να μας ξημερώσει και ποιος θα καλείται να απολογείται, καθώς κανένας δεν μπορεί να αισθάνεται ασφαλής.

Αναφερόμενος στην εμπειρία από την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών φαινομένων, ο περιφερειάρχης Ηπείρου τόνισε ότι υπάρχει το μείζον θέμα των επικαλύψεων και της πολυδιάσπασης των αρμοδιοτήτων που πρέπει να ξεκαθαρίσει άμεσα. «Στις Περιφέρειες από το 2018 ανατέθηκε η ευθύνη καθαρισμού των ποταμών κ.α. Όμως για να γίνουν οι εργασίες κατά περίπτωση εμπλέκονται και Δήμοι, Διευθύνσεις Υδάτων, Κτηματική Υπηρεσία, Δασαρχεία. Η μεταφορά της αρμοδιότητας στις Περιφέρειες, έγινε όμως και χωρίς μεταφορά πόρων. Το πρόβλημα των χρηματοδοτήσεων είναι βέβαια γενικότερο: Οι Κ.Α.Π. εξακολουθούν να υποχρηματοδοτούνται. Μειώθηκαν κατά 67% σε σχέση με το παρελθόν. Η δέσμευση που είχε αναληφθεί για χρηματοδότηση μέσω του ΠΔΕ δεν τηρείται. Αντίθετα, οι πόροι που μας διατίθενται δεν είναι ούτε οι μισοί σε σχέση με προηγούμενα χρόνια. Πρέπει όμως να γίνει και ένας διαχωρισμός των χρηματοδοτήσεων που αφορούν αποκαταστάσεις ζημιών από το υπόλοιπο Π.Δ.Ε.. Η υποστελέχωση των Περιφερειών συνεχίζεται και  υπάρχουν υπηρεσίες που λειτουργούν οριακά. Μια μικρή ανάσα παίρνουμε από το πρόγραμμα του ΟΑΕΔ 55-67 χρόνων, το οποίο πρέπει να διευρυνθεί και να καλύπτει και άλλες ειδικότητες».

Στη συνέχεια ο κ. Καχριμάνης είπε ότι αν και όλοι υπερθεματίζουν για την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ Πολιτείας- Περιφερειών- Δήμων, πολλές φορές δεν υπάρχει ανταπόκριση από τα Υπουργεία και ανέφερε ορισμένα χαρακτηριστικά ζητήματα:

«Μας ανατέθηκε η ευθύνη για την επίβλεψη των ΤΟΕΒ. Δεν έχει υπάρξει καμία μέχρι τώρα χρηματοδότηση για τις ανάγκες που υπάρχουν και σε αυτό τον τομέα. Επί πέντε χρόνια προσπαθούμε να πείσουμε τους αρμόδιους υπουργούς, ώστε να λύσουν τον "γόρδιο δεσμό" με τις παλιές οφειλές τους προς τη ΔΕΗ. Καμία πρόοδος δεν έχει συντελεστεί.
Άλλο παράδειγμα: Στις Περιφέρειες είχε εκχωρηθεί η διαχείριση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης έργων μέχρι ενός ποσού. Σταδιακά πλέον όλες οι αιτήσεις προωθούνται από το Υπουργείο!».

Μιλώντας και ως υπεύθυνος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος για τα αγροτικά ζητήματα, ο περιφερειάρχης Ηπείρου επισήμανε ότι παραμένουν άλυτα πολλά προβλήματα και παθογένειες. Στο σημείο αυτό ανέφερε την καθυστέρηση της απόλυτης εφαρμογής του νόμου για τους δασικούς χάρτες, την ανάγκη επιτάχυνσης των διαδικασιών για τις βοσκήσιμες γαίες, την περαιτέρω ενίσχυση των μέτρων για αποτροπή των «ελληνοποιήσεων» αγροτικών προϊόντων, όπως τα κτηνοτροφικά, το μέλι κ.α.

 Η νέα αυτοδιοικητική περίοδος που αρχίζει σε σαράντα ημέρες, πρέπει να συνοδεύεται και με βαθιές και  ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις από την Πολιτεία, είπε, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν οι προκλήσεις και οι δυνατότητες που δίνονται μέσω του νέου ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης,  αλλά δεν αρκούν μόνο αυτά για να βελτιωθεί η καθημερινότητα των πολιτών.
Όλοι μας επιθυμούμε να έχουμε την καλύτερη δυνατή συνεργασία. Μόνο που αλλιώς την εννοούμε εμείς και διαφορετικά την εκλαμβάνουν φορείς της Πολιτείας, τόνισε.

«Εντάξαμε», είπε «έργα στο Ταμείο Ανάκαμψης και πληροφορηθήκαμε ότι γίνονταν παρασκηνιακές κινήσεις για απένταξη ορισμένων από αυτά, χωρίς συνεργασία, αλλά και χωρίς καν ενημέρωσή μας!
Λέμε ναι στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, δεν μπορεί όμως η ΡΑΕ και οι εταιρείες να αγνοούν τις τοπικές κοινωνίες, τις Περιφέρειες και να επιδιώκουν να μετατρέψουν όλη την ύπαιθρο σε πάρκα είτε φωτοβολταϊκά, είτε αιολικά».

Ο κ. Καχριμάνης τόνισε ότι σήμερα οι Περιφέρειες καλούνται να αντιμετωπίσουν συχνά και προβλήματα που δεν περιλαμβάνονται στις αρμοδιότητές τους. Η Περιφέρεια Ηπείρου είπε, για παράδειγμα, έχει αναλάβει μέσω προγραμματικών συμβάσεων την υλοποίηση αρκετών έργων που εμπλέκονται Δήμοι, όπως είναι ο εκσυγχρονισμός των αλιευτικών καταφυγίων, αλλά και άλλα πολλά. Ήρθε η ώρα να εξεταστεί σε βάθος μια ανακατανομή αρμοδιοτήτων, όπως και η κατάργηση υπηρεσιών «σφραγίδων» που υπάγονται σε διαφορετικούς φορείς (κυρίως του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης). Το προσωπικό τους μένει αναξιοποίητο, η γραφειοκρατία αυξάνεται και οι πολίτες δυσκολεύονται στην καθημερινότητά τους. Όλες αυτές οι υπηρεσίες πρέπει να έχουν κοινή αναφορά και για αυτό πρέπει να ενσωματωθούν στις Περιφέρειες, επισήμανε.

Ο περιφερειάρχης Ηπείρου όλοκλήρωσε την εισήγησή του με μία επισήμανση - παράκληση:
«Η Ήπειρος είναι μια από τις Περιφέρειες της χώρας που ο πληθυσμός της φθίνει και η ύπαιθρος ερημώνει. Καλές και άγιες είναι οι μεταρρυθμίσεις και η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, που πραγματικά διευκολύνει πάρα πολύ τους πολίτες των απομακρυσμένων χωριών. Όμως, όπου είναι δυνατό χρειάζεται και ανάληψη πρόσθετων πρωτοβουλιών, που να ξεπερνούν τη γραφειοκρατία και τα προσκόμματα που προβάλλονται από διάφορες πλευρές.
Μία τέτοια περίπτωση είναι η μερική επαναλειτουργία των τελωνείων Δρυμάδων και Αμπελώνα, ώστε να εξυπηρετούνται οι κάτοικοι των παραμεθόριων χωριών της Ελλάδος και της Αλβανίας και να μην είμαστε εμείς η αιτία ολοκληρωτικής ερήμωσής τους.  Ζητάμε τη στήριξη όλων, ώστε να λυθεί και αυτό το θέμα».