Η Στέλλα Σοφία Κυβέλου-Χιωτίνη, υποψήφια στην Περιφερειακή Ενότητα Νήσων με την «Αττική Ανεξάρτητη Αυτοδιοίκηση», είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου. Αρχιτέκτων-Μηχανικός ΕΜΠ, Διδάκτωρ Χωροταξίας, Περιφερειακού Σχεδιασμού και Πολεοδομίας. Εξειδικευμένη σε ζητήματα τοπικής ανάπτυξης και αυτοδιοίκησης, Ευρωπαϊκής πολιτικής περιβάλλοντος, Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Γαλάζιας Οικονομίας. Πρ. Στέλεχος της Μονάδας Στρατηγικού Σχεδιασμού και Ανάλυσης Πολιτικής του Υπ. Εσωτερικών, (1988-2002). Μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξίας (2022-2025). Αντιπρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου της Διεθνούς ΜΚΟ «EUROPA», με έδρα τη Γαλλία.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και στη δημοσιογράφο Κατερίνα Ρουμελιώτη η Στέλλα Σοφία Κυβέλου-Χιωτίνη, υποψήφια περιφερειακή σύμβουλος Νήσων με την «Αττική Ανεξάρτητη Αυτοδιοίκηση με το συνδυασμό «Αττική Ανεξάρτητη Αυτοδιοίκηση» του Γ. Σγουρού, προτείνει λύσεις και δράσεις για την μια βιώσιμη ανάπτυξη των νησιών της Αττικής, τη θαλάσσια χωροταξία, τις απειλές στο θαλάσσιο οικοσύστημα κ.α.

Ακολουθεί η συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ της Στέλλας Σοφίας Κυβέλου-Χιωτίνη, υποψήφιας περιφερειακής συμβούλου Νήσων

Ερ: Ποιές είναι, κατά την άποψή σας, οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται για τα νησιά της Αττικής ;

Απ: Σας ευχαριστώ για την ερώτηση αυτή. Θα αναφερθώ σε μια βασική πρόκληση και ευκαιρία που μπορεί να διαφοροποιήσει το παραγωγικό μοντέλο των νησιών, ώστε να υπερβούν τους κινδύνους που σχετίζονται με την μονοκαλλιέργεια του τουρισμού. Η ευκαιρία λοιπόν είναι η ανάπτυξη μιας βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας που θα λειτουργεί συμπληρωματικά με την τουριστική ανάπτυξη. Αλληλένδετη με την βιώσιμη γαλάζια οικονομία είναι η θαλάσσια χωροταξία που μειώνει τις συγκρούσεις μεταξύ θαλάσσιων δραστηριοτήτων και αυξάνει τις συνέργειες μεταξύ τους και αντιμετωπίζει τις απειλές στο θαλάσσιο οικοσύστημα από τις διάφορες θαλάσσιες δραστηριότητες (πχ. εξορυκτική δραστηριότητα, εγκατάσταση υπεράκτιων ΑΠΕ, ανεξέλεγκτη και αποκλειστικής χρήσης υδατοκαλλιέργεια κ.ά).

Ερ: Η θαλάσσια χωροταξία είναι, ωστόσο, αρμοδιότητα της κεντρικής διοίκησης. Πώς εμπλέκεται η τοπική αυτοδιοίκηση ;

Απ: Αν και ο σχεδιασμός αυτό είναι εθνικός, σε ορισμένα κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, παρουσιάζονται αγκυλώσεις και καθυστερήσεις στην υλοποίησή του. Η Ελλάδα έχει ήδη παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο για την μη εφαρμογή θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων. Έτσι, οι Περιφέρειες στην Ευρώπη έχουν τελευταία αποκτήσει ρόλο διευκόλυνσης της εθνικής θαλάσσιας χωροταξίας. Η ΕΕ χρηματοδοτεί μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας (EMFAF) την διακρατική συνεργασία για να διαμορφωθεί ο ρόλος των Περιφερειών με τρόπο ενιαίο και να ενισχυθεί η συνοχή των σχεδίων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Χαρακτηριστικό εδώ είναι το έργο REGINA-MSP (στο οποίο συμμετέχω ως συντονίστρια από πλευράς Ελλάδας, συντονίζεται γενικά από γαλλικό φορέα), που στοχεύει στη βελτίωση της συμμετοχής των Περιφερειών, των τοπικών αρχών και των εμπλεκόμενων φορέων στην ανάπτυξη και εφαρμογή της εθνικής θαλάσσιας χωροταξίας. Επεξεργαζόμαστε κατευθυντήριες οδηγίες που θα διευκολύνουν την συμμετοχή των Περιφερειών, των Δήμων και των τοπικών κοινωνιών στις διαδικασίες ΘΧΣ. Μεσοπρόθεσμα, αναμένεται φυσικά, τροποποίηση νομικών και πολιτικών πλαισίων ώστε να επιτρέπεται θεσμοθετημένα, η εμπλοκή της τοπικής κοινωνίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης (α' και β' βαθμού) στον ΘΧΣ.

Ερ: Υπάρχει πεδίο εφαρμογής αυτών που προαναφέρατε στην Περιφέρεια Αττικής ;

Απ: Απολύτως. Στον Αργοσαρωνικό, υπάρχουν σχεδιασμοί εγκατάστασης βιομηχανικής ιχθυοκαλλιέργειας σε νησιά όπου επικρατούν οι τουριστικές επιχειρήσεις, βάση άνωθεν αποφάσεων χωρίς την άποψη των τοπικών κοινωνιών. Σε άλλες χώρες έχουν αναπτυχθεί καινοτόμες προτάσεις κοινωνικού χαρακτήρα όπως για παράδειγμα στην Ιρλανδία, η «κοινωνική αδειοδότηση».

Πεποίθησή μου είναι ότι για την Περιφέρεια των Νησιών της Αττικής, απαιτείται άμεσα θαλάσσιο χωροταξικό σχέδιο (που θα συμπεριλάβει και παράκτιο χώρο της Πελοποννήσου, Μέθανα, Τροιζηνία αλλά και την παράκτια ζώνη του Μυρτώου πελάγους) με σκοπό την άρση των ήδη διαπιστωμένων συγκρούσεων χρήσεων και αντίστοιχων αντιδράσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Απαιτείται ολιστική προσέγγιση σχεδιασμού με βάση την βιώσιμη ανάπτυξη. Όπου μάλιστα επικρατούν οι τουριστικές επιχειρήσεις μπορούν να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για την ανάπτυξη γαλάζιων επαγγελμάτων και αντίστοιχων δεξιοτήτων (blue skills) και για τη διασύνδεση της γαλάζιας οικονομίας με την τουριστική ανάπτυξη με μια σειρά από επιχειρηματικές δυνατότητες.

Ερ: Κατανοητό. Τι θα κάνετε λοιπόν για την Περιφερειακή Ενότητα Νήσων αν εκλεγείτε στις επερχόμενες εκλογές;

Απ: Μπορώ να βοηθήσω άμεσα στη διασύνδεση των νησιών μας με τους ευρωπαϊκούς φορείς της γαλάζιας οικονομίας. Η διοίκηση της Περιφέρειας θα πρέπει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την εξασφάλιση πόρων, μέσω και της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης (ΟΧΕ) των νησιών της Αττικής. Η Περιφέρεια οφείλει να διεκδικήσει σημαντικό μερίδιο τόσο για τις θαλάσσιες βιομηχανίες όσο και για έργα υποδομής στην παράκτια ζώνη και ειδικότερα στις λιμενικές εγκαταστάσεις. Περιφέρεια και δήμοι, μπορούν να συμμετέχουν στο «Γαλάζιο Φόρουμ» της Γενικής Διεύθυνσης Αλιείας και θαλασσίων Υποθέσεων. Θα πραγματοποιήσω επίσης, το 2024, ένα μεγάλο επιμορφωτικό πρόγραμμα για το στελεχιακό δυναμικό της Περιφέρειας και των δήμων της ώστε να αποκτηθεί η γνώση για όλους αυτούς τους αναδυόμενους και πολλά υποσχόμενους τομείς.

ΕΡ: Θέλετε να δώσετε κάποιο τελευταίο μήνυμα ;

Απ: Το προσωπικό μου σύνθημα είναι «Οικονομία της ζωής, για τα νησιά της Αττικής»! που σημαίνει πρακτικά, ανακατεύθυνση των επενδύσεων για την ευημερία των κατοίκων των νησιών της Αττικής. Οικονομία της ζωής, της ευημερίας και όχι απλά της επιβίωσης. Με ποιότητα περιβάλλοντος, διατήρηση της βιοποικιλότητας, ανθεκτικότητα απέναντι στις οικονομικές κρίσεις και τις φυσικές καταστροφές, προσαρμογή και εξυγίανση υποδομών, υγεία, ασφάλεια και δημοκρατικούς θεσμούς. Πρέπει επίσης να μάθουμε να αναπτύσσουμε επιχειρηματικότητα από τη θάλασσα, που να συνδυάζει αρμονικά την τροφή, την ενέργεια και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.