Εκσυγχρονισμός του Σιδηροδρομικού Άξονα

ΜΕΓΑΛΑ ΕΡΓΑ /Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2024, 11:00:50 / Τελευταία Ενημέρωση: 11:53

Το 1989, ολόκληρη η σπονδυλική στήλη του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας (Πάτρα-Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Ειδομένη) αποτελούνταν από μία μόνο γραμμή και χωρίς ηλεκτροκίνηση.
Περίοδος 1989-1993
Σημαντική πρόοδος σημειώθηκε κατά την περίοδο 1989-93 χάρη σε επένδυση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), στο πλαίσιο του Α’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (ΚΠΣ). Πιο συγκεκριμένα, κατασκευάστηκε διπλή γραμμή μήκους 90 χιλιομέτρων, βελτιώθηκε η σηματοδοσία και οι τηλεπικοινωνίες στο δίκτυο της γραμμής 600 χιλιομέτρων, ηλεκτροδοτήθηκε το τμήμα Θεσσαλονίκης - Ειδομένης μήκους 76 χιλιομέτρων, διανοίχτηκαν σήραγγες και κατασκευάστηκαν γέφυρες. Επίσης, Ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ) αγόρασε με τη βοήθεια του ΕΤΠΑ 6 πλήρη τρένα του τύπου «Intercity».

Οφέλη:
Διπλασιάστηκε αριθμός των επιβατών στη διαδρομή Αθηνών-Θεσσαλονίκης.
Μειώθηκε θεαματικά η κυκλοφορία των οχημάτων και των οδικών μεταφορών σε αυτό τον άξονα.
Η μετάβαση από το καύσιμο στην ηλεκτροκίνηση ωφέλησε το περιβάλλον.
Η επένδυση συνέβαλε στη δημιουργία 11 000 θέσεων εργασίας, κατά το στάδιο της κατασκευής, και δημιούργησε περίπου 7 000 σταθερές θέσεις εργασίας στις υπηρεσίες παντός τύπου που συνδέονται με την ανάπτυξη των σιδηροδρομικών και των συνδυασμένων μεταφορών.

Περίοδος 1994-1999
Από το 1994 έως το 1999, στο πλαίσιο του Β’ ΚΠΣ, πραγματοποιήθηκε ένας δεύτερος γύρος επενδύσεων με στόχο την ολοκλήρωση του εκσυγχρονισμού της σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών-Θεσσαλονίκης, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας πλέον διέθετε διπλή γραμμή, μειώνοντας έτσι τη διάρκεια της διαδρομής. Συνεχίστηκε, επίσης, η αναβάθμιση του σιδηροδρομικού άξονα Πάτρας - Αθήνας - Θεσσαλονίκης - Ειδομένης σε άξονα υψηλών ταχυτήτων και η διαλειτουργικότητά του με το Διευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο, διάφορες βελτιώσεις στο υπόλοιπο δίκτυο της χώρας, καθώς και η προμήθεια τροχαίου υλικού.

Περίοδος 2000 - σήμερα
Κατά την περίοδο του 2000, το ποσοστό ηλεκτροκίνησης των ελληνικών σιδηροδρομικών γραμμών υπερέβη το 21% (έναντι του 3% που ήταν το 1990) και το 13% των τρένων ανέπτυσσαν ταχύτητα ανώτερη των 140 χλμ./ώρα (έναντι του 0,6%). Επίσης, στο πλαίσιο του Γ’ ΚΠΣ, χρηματοδοτήθηκε η αναδιοργάνωση του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδας (Ο.Σ.Ε.), καθώς και ένα σχέδιο ανάπτυξής του για τα επόμενα έτη.
Παράλληλα, από το 2000 και έπειτα ολοκληρώθηκαν, σταδιακά, οι παρακάτω παρεμβάσεις στους σιδηροδρομικούς άξονες:
Υλοποίηση μέρους των απαραίτητων κατασκευαστικών εργασιών για την ολοκλήρωση της Διπλής Σιδηροδρομικής Γραμμής Υψηλών Ταχυτήτων στο τμήμα Τιθορέα - Λιανοκλάδι - Δομοκός. Αναλυτικότερα, μέχρι τα τέλη 2009, κατασκευάστηκαν περίπου 51χλμ. υποδομής διπλής γραμμής, περίπου 9 χλμ. υποδομής μονής σήραγγας, ανισόπεδες διασταυρώσεις και έγιναν εργασίες βελτίωσης της ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος της γραμμής.
Αναβάθμιση της υποδομής και επιδομής της σιδηροδρομικής γραμμής και κατασκευή περίφραξης σε επιλεγμένα τμήματα της υφιστάμενης διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Οινόης - Θεσσαλονίκης, ώστε να επιτευχθεί ταχύτητα κυκλοφορίας έως 200 χλμ./ώρα. Τα τμήματα που αναβαθμίστηκαν ανέρχονται σε 255 περίπου χλμ., σε ανάπτυγμα μονής γραμμής, και βρίσκονται στις περιοχές Οινόης - Τιθορέας, Δομοκού - Λάρισας και Αιγινίου - Θεσσαλονίκης. Το έργο, με συνολικό κόστος EUR 87 700 000, χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Σιδηρόδρομοι, Αεροδρόμια, Αστικές Συγκοινωνίες» (Γ΄ΚΠΣ), πραγματοποίησε την έναρξη κατασκευής του το 2005 και ολοκληρώθηκε το 2010.

Αναβάθμιση του περιφερειακού σιδηροδρομικού δικτύου της Μακεδονίας και υλοποίηση έργων σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης και τηλεπικοινωνιών στο σιδηροδρομικού άξονα ΠΑΘΕ/Π:

Κατασκευή μίας νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής, μήκους περίπου, 35 χλμ., στο τμήμα από Σ.Σ. Ευαγγελισμού μέχρι Σ.Σ. Λεπτοκαρυάς, με σηματοδότηση, τηλεδιοίκηση, τηλεπικοινωνίες και ηλεκτροκίνηση. Το έργο, με συνολικό κόστος EUR 470 000 000, χρηματοδοτήθηκε από το Ταμείο Συνοχής (1994-2000 & 2000-1006), δόθηκε σε κυκλοφορία με σηματοδότηση, το 2004, και το 2011 με ηλεκτροκίνηση.

Εγκατάσταση του συστήματος ηλεκτροκίνησης με τηλεδιοίκηση της υφιστάμενης μονής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Οινόη - Χαλκίδα (2013). Το έργο, με συνολικό κόστος EUR 8 700 000, χρηματοδοτήθηκε από το Ταμείο Συνοχής (2000-2006) πραγματοποίησε την έναρξη κατασκευής του το 2007 και ολοκληρώθηκε το 2013.

Κατασκευή μίας νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα από Αθήνα (ΣΚΑ) μέχρι το Κιάτο, μήκους 105 χλμ. περίπου, με ηλεκτροκίνηση, τηλεδιοίκηση και τηλεπικοινωνίες. Το έργο, με συνολικό κόστος κατασκευής EUR 620 000 000, χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο του Ταμείου Συνοχής (1994-1996 & 2000-2006) και των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων: (i) Σιδηρόδρομοι, Αεροδρόμια, Αστικές Συγκοινωνίες (EΠ ΣΑΑΣ 2000-2006), (ii) Ενίσχυση της Προσπελασιμότητας (ΕΠΕΠ 2007-2013) και (iii) Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αττικής (ΠΕΠ ΑΤΤΙΚΗΣ 2007-2013). Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1998. Το 2005 ολοκληρώθηκε το τμήμα ΣΚΑ - Κόρινθος, ενώ το 2007 το τμήμα Κόρινθος - Κιάτο. Η πλήρης λειτουργία με ηλεκτροκίνηση ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2010. Επίσης, η Διοικητική Παραλαβή της σιδηροδρομικής στάσης Ζεφυρίου, για χρήση από τον ΟΣΕ, πραγματοποιήθηκε το 2017.

Το έργο εντάσσεται στο ευρύτερο έργο της κατασκευής της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής (ΣΚΑ) - Πάτρας και συνεισέφερε:

Στη μείωση του χρόνου διαδρομής σε 60 λεπτά, από 110 λεπτά που ήταν πριν την κατασκευή του έργου.
Στον εκσυγχρονισμό του δικτύου από την Αθήνα (ΣΚΑ) μέχρι το Κιάτο, με σκοπό τελικά τη διασύνδεσή του με το υπόλοιπο σιδηροδρομικό δίκτυο μέχρι την Πάτρα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, εξασφαλίζεται η βελτίωση της απευθείας σύνδεσης της Ελλάδας με την ΕΕ, μέσω Ιταλίας, καθώς και η μετατόπιση του κυκλοφοριακού φόρτου από τις οδικές προς τις σιδηροδρομικές μεταφορές, ανακουφίζοντας το οδικό δίκτυο και αποτρέποντας την περαιτέρω μόλυνση του περιβάλλοντος.

Σε εξέλιξη παραμένουν τα έργα:
Κατασκευή μίας νέας γραμμής (παραλλαγής) στο τμήμα Πολύκαστρο - Ειδομένη, μήκους 21 χλμ. περίπου, της γραμμής Θεσσαλονίκης - Ειδομένης με σηματοδότηση, τηλεπικοινωνίες και ηλεκτροκίνηση. Το έργο, με συνολικό κόστος EUR 113 000 000, χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του Γ’ ΚΠΣ (Ε.Π. «Σιδηρόδρομοι, Αεροδρόμια & Αστικές Συγκοινωνίες»), του ΕΣΠΑ 2007 - 2013 (Ε.Π. «Ενίσχυση της Προσπελασιμότητας») και του ΕΣΠΑ 2014-2020 (Συνδέοντας την Ευρώπη 2014-2020). Η έναρξη κατασκευής του πραγματοποιήθηκε το 2007 και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2021.
Κατασκευή μιας νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής, μήκους 71 χλμ. περίπου, στο τμήμα από το νέο Σ.Σ. Κιάτου μέχρι τη Ροδοδάφνη, μετά το Σταθμό Αιγίου, με σηματοδότηση, τηλεδιοίκηση, τηλεπικοινωνίες και Η/Μ σηράγγων. Το έργο, με συνολικό κόστος EUR 920 000 000, χρηματοδοτείται για το τμήμα Κιάτο-Διακοπτό από το Ταμείο Συνοχής (2000-2006), ενώ για το τμήμα Διακοπτό-Ροδοδάφνη, από το EΣΠΑ 2007-2013 και το EΣΠΑ 2014-2020. Η έναρξη κατασκευής του πραγματοποιήθηκε το 2006 και αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2019.
Κατασκευή της υποδομής της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής, μήκους 21,5 χλμ., στο τμήμα Ροδοδάφνη - Ψαθόπυργος της γραμμής Αθήνας - Πάτρας. Το προτεινόμενο έργο αποτελεί τμήμα του ευρύτερου προγράμματος εκσυγχρονισμού του άξονα Αθήνας-Πάτρας και αποσκοπεί: στη μείωση του χρόνου διαδρομής της γραμμής Αθήνας - Πάτρας σε 2 ώρες από 3 ώρες και 25’, μετά και την ολοκλήρωση των έργων έως την Πάτρα, στην επέκταση του εκσυγχρονισμού του υπάρχοντος δικτύου σε μεγάλο μήκος του, πέραν του Κιάτου, καθώς και στην εξασφάλιση της διαλειτουργικότητάς του με το βορείως της Αθήνας σιδηροδρομικό δίκτυο. Το έργο με, συνολικό κόστος EUR 315 000 000, χρηματοδοτείται από το Χρηματοδοτικό Μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility) 2014-2020. Η έναρξη κατασκευής του πραγματοποιήθηκε το 2013 και αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2019.
Κατασκευή της υποδομής της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής, μήκους 10,5 χλμ. στο τμήμα Ψαθόπυργος - Πάτρα (περιοχή Μποζαΐτικα) της γραμμής Αθήνας - Πάτρας. Η κατασκευή του οποίου ξεκίνησε το 2017, στο πλαίσιο του προγράμματος «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility) 2014-2020, και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2020, με συνολικό εκτιμώμενο κόστος EUR 117 000 000.

Σε ό,τι αφορά την ολοκλήρωση της κατασκευής της Νέας Διπλής Σιδηροδρομικής Γραμμής Υψηλών Ταχυτήτων Τιθορέας - Λιανοκλαδίου - Δομοκού, που θα αντικαθιστά το ορεινό κομμάτι της υφιστάμενης μονής γραμμής μήκους 122 χλμ. με νέα Διπλή Σιδηροδρομική Γραμμή Υψηλών Ταχυτήτων μήκους 106 χλμ.: Το έργο του τμήματος Τιθορέα - Λιανοκλάδι, ολοκληρώθηκε το 2017 ενώ το έργο για το τμήμα Λιανοκλάδι - Δομοκός ολοκληρώθηκε το 2018.
Πιο συγκεκριμένα:
Η νέα χάραξη έχει σχεδιασθεί για ταχύτητες 160-200 χλμ./ώρα, ξεκινά από το σιδηροδρομικό Σταθμό Τιθορέας, κατευθύνεται ανατολικά, διασχίζοντας το όρος Καλλίδρομο, με δίδυμη σήραγγα μήκους 9.036 μέτρων η κάθε μία, και ακολουθώντας πεδινή διαδρομή, μέσω της πεδιάδας του Σπερχειού ποταμού, καταλήγει στο Σιδηροδρομικό Σταθμό Λιανοκλαδίου. Στη συνέχεια, διασχίζει το όρος Όθρυς, με δίδυμη σήραγγα, μήκους 6.380 μέτρων η κάθε μία, και, ακολουθώντας πεδινή διαδρομή μέσω της αποξηραμένης λίμνης Ξυνιάδας, ανέρχεται τον ορεινό όγκο του Δομοκού μέχρι τον ομώνυμο Σιδηροδρομικό Σταθμό.

Σε εξέλιξη βρίσκεται σήμερα:
H σύμβαση κατασκευής με την οποία ολοκληρώνονται τα έργα υποδομής, κατασκευάζεται η επιδομή (σκυρογραμμή στα ανοιχτά τμήματα και η σταθερή επιδομή στις σήραγγες), η σηματοδότηση, η τηλεδιοίκηση, ETCS level 1 και η ηλεκτροκίνηση.
Οι εργασίες περιβαλλοντικής αποκατάστασης και προστασίας πρανών (φυτοτεχνικά) κατά μήκος της γραμμής.
Η δημοπράτηση των εργασιών περιβαλλοντικής αποκατάστασης και προστασίας της σιδηροδρομικής γραμμής και των όμορων περιοχών (π.χ. αντιπλημμυρικά έργα Σπερχειού ποταμού και ενόργανη παρακολούθηση γεφυρών).

Το έργο αποσκοπεί:
Στη μείωση του χρόνου διαδρομής της γραμμής Αθήνας - Θεσσαλονίκης σε 3,5 ώρες μετά την ολοκλήρωση των έργων.
Στην αποκατάσταση των ασυνεχειών στα διευρωπαϊκά δίκτυα, μέρος των οποίων αποτελεί και ο σιδηροδρομικός άξονα ΠΑΘΕ/Π, τμήμα του οποίου αποτελεί το παρόν Έργο.

Το εν λόγω έργο, με συνολικό κόστος EUR 1 800 000 000 περίπου, χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο των επιχειρησιακών προγραμμάτων: «Σιδηρόδρομοι 1994-99», «Σιδηρόδρομοι, Αεροδρόμια & Αστικές Συγκοινωνίες» (Ε.Π. ΣΑΑΣ 2000-2006), «Ενίσχυση της Προσπελασιμότητας» (Ε.Π.Ε.Π. 2007-2013), «Συνδέοντας την Ευρώπη» 2014-2020 (Connecting Europe Facility- CEF 2014-2020). Η έναρξη κατασκευής του πραγματοποιήθηκε το 1997.

Εκσυγχρονισμός του σιδηροδρομικού άξονα Αθηνών-Θεσσαλονίκης-Ειδομένης
Προγραμματική περίοδος: 1989-1993
Συνολική επένδυση: EUR 329.000.000
Επένδυση της ΕΕ: EUR 157.000.000

Εκσυγχρονισμός της γραμμής Αθηνών-Θεσσαλονίκης.
Προγραμματική περίοδος: 1994-1999
Συνολική επένδυση: EUR 490.000.000
Επένδυση της ΕΕ: EUR 294.000.000

Κατασκευή διπλής γραμμής στη διαδρομή Αθηνών-Θεσσαλονίκη και βελτίωση δευτερευουσών γραμμών
Προγραμματική περίοδος: 1994-1999
Συνολική επένδυση: EUR 600.000.000
Επένδυση της ΕΕ: EUR 450.000.000

Εκσυγχρονισμός σιδηροδρομικών γραμμών μεταξύ Αθηνών και Ειδομένης καθώς και τα τμήματα Παλαιοφαρσάλων-Καλαμπάκας, Θεσσσαλονίκης-Αλεξανδρούπολης, Ευαγγελισμού-Λεπτοκαρυάς και Θριασίου-Κορίνθου (ηλεκτροκίνηση, ψηφιακή σηματοδοσία, τηλεπικοινωνίες).
Προγραμματική περίοδος: 2000-2006
Συνολική επένδυση: EUR 1.691.000.000
Επένδυση της ΕΕ: EUR 1.039.400.000

-Ολοκλήρωση των έργων υποδομής και των εγκαταστάσεων στο τμήμα Τιθορέα-Λιανοκλάδι, αποπεράτωση των σηράγγων, και εγκατάσταση του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού στη σήραγγα Καλλιδρόμο.
-Ηλεκτρομηχανολογικά έργα στο τμήμα Λιανοκλάδι-Δομοκός, επιδομή στο σύνολο του έργου, κατασκευή των γραμμών και στρώση των σιδηροτροχιών σε τρεις σταθμούς.
- Κατασκευή δύο νέων σταθμών και δύο στάσεων, ανακαίνιση των σταθμών Τιθορέα, Λιανοκλάδι, Δομοκός.
Προγραμματική περίοδος: 2007-2013
Συνολική επένδυση: EUR 690.000.000
Επένδυση της ΕΕ: EUR 402.984.200

Βελτίωση του τμήματος Αρδάνιο-Σουφλί-Μάνδρα και την κατασκευή των τμημάτων Διδυμότειχο-Ορεστιάδα, Ορεστιάδα-Καστανιές και Καστανιές-Ορμένιο-Ελληνοβουλγαρικά Σύνορα (κατασκευή τμημάτων δρόμου και σιδηροδρόμου στο τμήμα Μάνδρα-Ψαθάδες).
Προγραμματική περίοδος: 2007-2013
Συνολική επένδυση: EUR 29.369.100
Επένδυση της ΕΕ: EUR 23.883.800

Κατασκευή νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Διακοπτό - Ροδοδάφνη.
Προγραμματική περίοδος: 2007-2013
Συνολική επένδυση: EUR 188.333.543
Επένδυση της ΕΕ: EUR 134.406.116

Παραλλαγή σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Πολύκαστρο - Ειδομένη (δεύτερη φάση).
Προγραμματική περίοδος: 2007-2013
Συνολική επένδυση: EUR 73.600.000
Επένδυση της ΕΕ: EUR 53.818.528

Ολοκλήρωση της γραμμής του περιφερειακού σιδηροδρόμου της Αττικής στο τμήμα ΣΚΑ-Τρεις Γέφυρες στην Ελλάδα».
Προγραμματική περίοδος: 2007-2013
Συνολική επένδυση: EUR 84.414.000
Επένδυση της ΕΕ: EUR 47.184.200

Αποπεράτωση των συστημάτων σηματοδότησης - τηλεχειρισμού (ETCS επιπέδου 1) σε 3 τμήματα του σιδηροδρομικού άξονα ΠΑΘΕΠ και αποπεράτωση των τηλεπικοινωνιακών συστημάτων (GSM-R).
Προγραμματική περίοδος: 2007-2013
Συνολική επένδυση: EUR 47.815.490
Επένδυση της ΕΕ: EUR 35.806.630

*Ο πίνακας περιλαμβάνει, ενδεικτικά, μέρος της χρηματοδότησης των παραπάνω έργων σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην αντίστοιχη ιστοσελίδα.

NEWS ROOM

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Σύνδεση συνδρομητή

Εκσυγχρονισμός του Σιδηροδρομικού Άξονα